Experimento Eratóstenes 2018

O IES Antón Losada (A Estrada) volveu a participar no Experimento Eratóstenes. A primeira parte do proceso consiste en medir a sombra dun pau de 1 metro colocado perpendicular á horizontal. Desta vez contamos coa axuda do Ciclo Medio de fabricación a medida e instalación de carpintería e moble, que nos fixo o obelisco que se pode ver nas fotos para intentar unha medida o máis precisa posible. A ferramenta utilizada neste apartado foi a seguinte:

Material

• unha construción cun pau vertical de 1 metro
• unha cinta métrica
• unha escuadra de carpintería para poder realizar a medición máis cómodamente trasladando a posición do extremo da sombra ao borde do taboleiro sobre o que se realizaban as medidas
• un nivel para asegurarnos de que mediamos na horizontal. Pódese ver nas fotografías que o chan das pistas deportivas está inclinado pois tivemos que calzar a mesa cun libro (para algo teñen que servir estes obxectos). Cómpre comentar que o ano pasado realizaramos as medicións sobre esta pista.
• un móbil co que consultar a hora solar local para verificar que as medicións se realizaban ao mediodía

Desenvolvemento do experimento

Os libros son útiles
serven para nivelar o instrumental

O día estivo despexado, ata que comenzou a encherse de nubes xusto no momento de realizar as medicións. Tivemos bastantes problemas para realizalas. Había que esperar a que o sol aparecese entre as nubes e aproveitar a toda présa ese momento para efectuar a medición. Tiñamos feitos varios grupos de 3 ou 4 alumnos. Cada grupo realizaba a súa propia medición. Posteriormente, na segunda parte da experiencia cada grupo debía localizar outro centro escolar que participara no experimento Eratóstenes 2018 e, utilizando o google maps, medir a distancia entre ese centro e o noso e xa con eses datos calcular a lonxitude da circunferencia da Terra.

A maior parte do traballo
 realizouse na aula

Para simplificar o traballo ofrecinlles o resultado obtido o ano pasado por un centro que está no noso mesmo meridiano, o GDSR Youssoufia, en Marrocos. Alí a sombra era de 0,63 m polo que o ángulo de incidencia do sol sería de α_Y =arctan(0,63)= 32,21º. Hai unha alternativa consistente en escoller o punto do ecuador que teña a mesma lonxitude ca nós. Neste caso a ventaxa é que no ecuador non hai sombra ao mediodía, isto é, o ángulo de incidencia do sol é de 0º e así a explicación do experimento vólvese máis sinxela ao asemellarse ao relato que se fai do experimento realizado por Eratóstenes.
Con esta opción non temos que xustificar que para obter o ángulo no centro da Terra teñamos que restar os ángulos obtidos nas medicións dos dous institutos.
O alumnado estraba distribuído en grupos de 3 ou 4 alumnos. Cada un obtivo os seus propios datos e, consecuentemente os seus propios resultados. Estes foron todos distintos e distribuíronse entre os 21.201 km (!) e os 41.430 km. A maioría deron resultados na veciñanza dos 40.190 km, o cal non está nada mal tendo en conta que a medida do meridiano é de 40.013 km.

P.S.: Alumnos estradenses emulan a Eratóstenes medindo a Terra, (12/04/18) La Voz de Galicia